maandag 22 juli 2019
Zomer 2019 Bezoek aan de Koepel in Breda
Maar liefst 171 Gilze-en-Rijense senioren schreven in voor de rondleiding in de Koepelgevangenis van Breda. De organisatoren moesten helaas 21 inschrijvers teleurstellen. De 150 deelnemers werden verdeeld over drie groepen. Lees de impressies en bekijk de foto's.
Het maximum aantal bezoekers dat kon worden toegelaten was 150 en daar waren we al heel blij mee. Jammer genoeg hebben we dus 21 inschrijvers moeten teleurstellen. Wellicht kunnen we volgend jaar deze activiteit terug laten komen in het programma.
De koepelgevangenis in Breda
Boven de deur van het gerechtsgebouw staat: Suum quique tribuere. Betekenis: Ieder het zijne. Dat is een van de basisprincipes in de Europese rechtspraak. De oude rechtszaal is niet zo groot. Alleen het hekje dat rechters en verdachte scheidde, staat er nog, In deze ruimte begon de rondleiding, na de ontvangst met koffie en heerlijk appelgebak.
Als eerste bezochten we de luchtplaats van de vrouwengevangenis. Groen, roze en gezellig met bankjes, maar klein, als je bedenkt dat er soms wel meer dan 200 vrouwen tegelijk een uurtje gelucht werden. In de vrouwengevangenis kon slechts een bewoner vrij in en uit lopen: de huiskat Kees.
De vrouwengevangenis is bekend geworden door Lucia de B. die ten onrechte vastzat, maar ook door Tottie Kiel. Die wist in 2010 te ontsnappen via een tunnel die ze met een lepel en een verfkrabber had uitgegraven. Toen ze buiten stond, was het carnaval. Ze viel daardoor niet op en ze liet zich met een taxi naar een vluchtadres brengen. Uiteindelijk werd ze na drie weken weer opgepakt. Ze trouwde nadat ze vrijkwam met de man die haar liet onderduiken. Ze kregen vier kinderen. De vrouwengevangenis heeft nog een aantal jaren dienstgedaan als - wel erg deprimerende - huisvesting voor asielzoekers
De luchtruimte voor de mannen was veel groter dan die voor de vrouwen. Vroeger was die onderverdeeld in vier compartimenten om het overzichtelijk te houden. De mannen hadden de beschikking over een sportveld en trainingstoestellen. De vrouwen was dat niet vergund. Door de hoogbouw naast de gevangenis konden mensen vanaf balkons en door vensters signalen aan gevangenen doorgeven. Later werden de ramen geblindeerd. Maar een en ander leidde wel tot spanningen.
In de luchtruimte voor de zware, veelal psychiatrische, gevallen staat een wachthuisje met geblindeerde ramen. Zo kon men het gedrag van de delinquenten observeren.
We bezochten ook de gevangeniskerk. Voor ieder geloof werd de ruimte weer anders ingericht. Er werden ook filmavonden en kleine evenementen georganiseerd. In 1952 wisten een zestal voormalige SS'ers tijdens zo'n filmavondje te ontsnappen. Tegenwoordig vindt er nog wekelijks een dienst plaats.
De koepel, die 42 m hoog is met een doorsnede van 63,4 m, telt vier verdiepingen met cellen boven de grond en een eronder met recreatiezalen en een fitnessruimte. Onder de vloer liggen nog de fundamenten van stadsmuren. Het is een kolossale ruimte. Elk geluidje krijgt een echo. Toen er nog bewoners zaten moet dat een verschrikkelijk kabaal gegeven hebben. De bekendste bewoners waren de drie van Breda. Ze bewoonden de cellen 114 t/m 116. Maar we hebben wel gezien dat het geen pretje is om in zo'n cel te zitten. Gelukkig sta je als bezoeker zo weer buiten!
Op 14 april 2014 kwam er een einde aan de Koepel als gevangenis. In datzelfde jaar zijn een groot aantal cellen omgebouwd als verblijfsmogelijkheid voor asielzoekers. De zware stalen deuren zijn op die plekken vervangen door witte houten deuren, zodat het wat vriendelijker aanvoelde voor de nieuwe bewoners.
Op de dag van vandaag worden veel ruimtes verhuurd aan beginnende bedrijfjes. Ook vinden er allerlei andere zaken plaats, zoals filmopnames, optredens, seminars, cursussen e.d. Er is een escaperoom en er wordt Levend Cluedo gespeeld.
De rondleiding in de Koepelgevangenis werd in opdracht van de Commissie Zomeractiviteiten Gilze en Rijen 2019 verzorgd door Futuredome Events. Dank aan de organisatoren!
